Een gastonderzoeker wil de yuck-factor tot op de bodem uitzoeken: Verhoogt het framen van de voordelen van het gebruik van gerecycled water de acceptatie van het gebruik?
We herinneren ons allemaal de grafiek van de waterkringloop van onze lagere schooltijd: pluizige grijze regenwolken in de lucht, te grote blauwe regendruppels die op de bergen vallen, bergafwaarts stromen over het platteland terug naar de oceaan waar het verdampt, condenseert en opnieuw neerslaat.
Maar wat gebeurt er met die cyclus als je mensen er middenin zet? We veranderen de stroming: we consumeren het en gebruiken het in onze huizen, landbouw en industriële processen, maar we verharden ook wegen, waardoor afvloeiing en absorptie in grondwaterlagen wordt voorkomen. We stoppen de cyclus - en maken het noodzakelijk om manieren te vinden om het water dat we wel hebben te recyclen.
Estefanya Vazquez Casaubon is een gastwetenschapper van de Universiteit Gent en heeft de afgelopen weken samengewerkt met de onderzoekers van de groep Milieupsychologie Groningen. Samen met universitair hoofddocent Thijs Bouman probeert Estefanya een communicatiestrategie te bedenken om de acceptatie van gerecycled water in huishoudens in België te bevorderen.
Het lijkt misschien niet zo op regenachtige herfstdagen, vooral in combinatie met het comfort van de wetenschap dat als je de kraan opendraait, er water zal stromen. Maar België staat op de derde plaats in Europa wat betreft waterschaarste.
Er zijn vier verschillende soorten watercontacten die Estefanya onderzoekt met betrekking tot gerecycled water: direct (drinkwater), semi-direct (douchen), indirect (kleding wassen) en op afstand (toilet). Uit haar voorlopige onderzoek is gebleken dat als het gaat om semi-direct, indirect en afstandelijk gebruik, mensen meer bereid waren om gerecycled water te gebruiken. "We ontdekten dat dit te maken had met de zorg en het gevoel van morele verplichting van mensen om natuurlijke hulpbronnen te beschermen en zich verantwoordelijk te voelen om te handelen", zegt Estefanya.
Ze waren echter helemaal niet bereid om het te gebruiken voor directe consumptie. Dat komt door de bah-factor - maar het is onduidelijk of dat komt doordat ze te weinig weten over wat gerecycled water is, of doordat ze er te veel over weten.
De huidige Belgische aanpak roept een vraag op: Heeft het daadwerkelijk direct ervaren van waterschaarste - de kraan opendraaien en er komt geen water uit - een impact op de terughoudendheid van mensen om gerecycleerd water te gebruiken?
Bewijs van landen met duidelijker bewijs van hun waterschaarste - zoals de Verenigde Staten en Australië - suggereert dat dit wel het geval is. In Australië is er een bredere acceptatie van het gebruik van gerecycled water, niet alleen uit absolute noodzaak, maar ook vanwege andere milieuvoordelen, zoals het weren van gedeeltelijk gezuiverd water uit de geliefde maar bedreigde koraalriffen van het continent.
Zoals Estefanya het gekscherend zegt, is water "dinosaurusplas" - "het was er al voor ons." Dat wil zeggen, water in de atmosfeer van de aarde wordt al miljoenen jaren gerecycled, met dit verschil dat wij erin geslaagd zijn om het proces te versnellen.
Een ander potentieel verkoopargument om mensen over te halen die bedenkingen hebben bij het gebruik van gerecycled water, is het feit dat het getest wordt op basis van hogere zuiverheidsnormen dan normaal kraanwater, juist omdat het gerecycled is.
De taak is nu dus om verschillende potentiële strategieën te onderzoeken die kunnen helpen om walging te overwinnen. Dat kan een beroep doen op meer altruïstische of biosferische waarden - het is goed voor andere mensen en het is goed voor de planeet - hoewel zo'n aanpak misschien minder effectief is als het gaat om het aanpakken van een oergevoel. Maar welke aanpak we moeten kiezen en welke waarden we moeten aanspreken, wordt nog bepaald.
Zodra over deze aspecten een beslissing is genomen, zal de volgende stap bestaan uit het bedenken van communicatiecampagnes - visuals en bewoordingen - die de acceptatie van het gebruik van gerecycleerd water kunnen verhogen en mogelijk de Belgische bevolking kunnen informeren dat ook al lijkt het alsof er overal water is, er misschien geen druppel meer te drinken is - tenzij het gerecycleerd is.
Estefanya's tijd bij ons op EP Groningen loopt ten einde, maar als je geïntrigeerd bent en haar onderzoek wilt volgen, kun je haar vinden op LinkedIn en Twitter.
Fotocredit: Nithin PA/Pexels
