Abstract

Energieburgerschap is een opkomend concept in beleid en praktijk. Toch is wetenschappelijke theorievorming rond energieburgerschap schaars en zelden gebundeld in interdisciplinair discours. In dit artikel presenteren we een interdisciplinaire definitie van energieburgerschap als de rechten en verantwoordelijkheden van mensen voor een rechtvaardige en duurzame energietransitie. Energieburgerschap bevat meerdere aspecten en biedt ruimte voor verschillende benaderingen, waarvan we inzoomen op psychologische, juridische en economische perspectieven op het onderwerp. Vanuit een psychologisch perspectief construeren we een empirisch toetsbare subdefinitie van energieburgerschap op basis van eerdere psychologische theorievorming. Een juridisch perspectief laat, exemplarisch voor de EU-context, zien dat energieburgerschap kwalificeert als EU-burgerschap omdat het bestaat uit een bundel rechten en plichten van het individu in de context van een geëngageerde, rechtvaardige en duurzame energietransitie. Een economisch perspectief laat zien hoe energieburgerschap al vorm krijgt in de huidige EU-richtlijnen, en hoe dit een nieuw - meer collectivistisch - economisch model impliceert. Op basis van de drie perspectieven schetsen we vervolgens energieburgerschap als interdisciplinair onderzoeksveld. Als conclusie presenteren we een transdisciplinaire definitie van energieburgerschap die geschikt is voor beleidsmakers, energiegemeenschappen en burgers, omdat het een medeverantwoordelijk proces van mensen en overheden beschrijft.