Beelden van ideale samenlevingen, utopieën, zijn overal om ons heen; toch is er weinig bekend over hoe utopische visies het engagement van gewone mensen met hun samenleving beïnvloeden. Als doelen voor de samenleving kunnen utopieën processen van collectieve zelfregulatie uitlokken, waarin burgers kritisch zijn over of actie ondernemen om de samenlevingen waarin ze leven te veranderen. In drie studies onderzochten we de psychologische functie van utopisch denken. In studie 1 was gemeten utopisme gecorreleerd met de activering van drie utopische functies: verandering, kritiek en compensatie. In studie 2 versterkte geprimed utopisch denken consequent veranderings- en kritiekintenties. Studie 3 leverde ook bewijs dat mentaal contrasteren - eerst een utopische visie voorstellen en dan de huidige samenleving mentaal contrasteren met deze visie - ten grondslag ligt aan het faciliterende effect van utopisch denken op maatschappelijke betrokkenheid.